Training ‘Praktijkgericht coachen van leraren’voor instituutsopleiders, schoolopleiders en werkplekbegeleiders van de AOSL (studiejaar 2023-2024)
Tegenwoordig dragen scholen en lerarenopleidingen samen verantwoordelijkheid voor het opleiden
en professionaliseren van leraren. In het voortgezet onderwijs in Limburg gebeurt dit onder de vlag
van het samenwerkingsverband Academische Opleidingsschool Limburg (AOSL). Hierin participeert
een groot aantal Limburgse scholen voor voortgezet onderwijs en Fontys Lerarenopleiding Sittard
(FLOS) waaronder SVO|PL.
Inhoud en focus
Net als lesgeven aan leerlingen op school is ook het begeleiden van aanstaande collega’s specifiek
vakwerk. Om begeleiders te ondersteunen in hun belangrijke werk ontwikkelde het Lectoraat van
Fontys Lerarenopleiding Sittard het scholingstraject ‘Praktijkgericht coachen van leraren’. Dit richt
zich op het (leren) toepassen van gespreksinterventies door begeleiders in coachgesprekken. Het
doel is om leraren in opleiding en beginnende leraren op een activerende manier te helpen om van
praktijkervaringen ook leerervaringen te maken. Dat is voor begeleiders vaak moeilijker dan het
geven van concrete adviezen op basis van eigen ervaringen als leraar.
Dit komt omdat leraren in opleiding en beginnende leraren: vaak een extern georiënteerde leeropvatting hebben (‘Zeg me wat goed en fout is en hoe het anders moet’); de neiging hebben snel naar oplossingen te zoeken, zonder inzicht in het probleem te hebben; sterk op zichzelf gericht zijn en zich minder in het perspectief van de leerling kunnen verplaatsen; tevreden zijn met één mogelijke oplossing, terwijl een professional een breder repertoire heeft; in hun leerproces vaak weinig continuïteit hebben.
Opzet en organisatie
Het traject bestaat uit zeven dagdelen (1 dagdeel = ruim 3 uur) en drie componenten:
training, intervisie en peer coaching. Voor de start van het traject is er een korte oriëntatiebijeenkomst. Na afloop van het traject is er een feedbackbijeenkomst met uitreiking van behaalde certificaten.
Oriëntatiebijeenkomst (ma 2 oktober 2023 en do 11 januari 2024 van 16 tot 17 uur)
- Training (5 dagdelen)
- Video-Intervisie (2 dagdelen met eigen videocases)
- Peer coaching (1 zelf met collega deelnemer te plannen moment met eigen videocasus)
Feedback/slotbijeenkomst (16-17 uur, datum in overleg)
2
Studiebelasting, (verplichte) activiteiten en afronding
Het trainingstraject kent een gemiddelde studielast van 2 EC (56 uur) all-in.
Na afloop ontvangen de deelnemers een certificaat indien het portfolio is goedgekeurd.
De hoofdmoot van de cursusactiviteiten omvat:
Begeleiding van een leraar in opleiding of beginnend collega gedurende de trainingsperiode;
Verplicht bijwonen van alle bijeenkomsten;
Uitwerken portfolio met:
o Korte reflectie per bijeenkomst;
o Tussentijdse korte praktijkopdrachten met verslaglegging;
o Verdiepingsliteratuur naar keuze lezen en verwerken;
o 2 korte videofragmenten van een coachingsgesprek opnemen en verwerken;
o 1 x peer coaching met collega op basis van (zelf te kiezen eigen) videofragment;
o Eindreflectie a.d.h.v. korte evaluatievragen.
Voorwaarden voor deelname
Deelnemers moeten voldoen aan de volgende voorwaarden voor deelname:
Minimaal 2 jaar ervaring in het voortgezet onderwijs of middelbaar beroepsonderwijs als
bevoegd leraar;
Minimaal 1 jaar ervaring in het begeleiden van (aanstaande) leraren;
Tijdens het volgen van de training minimaal één leraar (in opleiding) begeleiden;
Aanwezigheid tijdens alle bijeenkomsten;
Mogelijkheid om portfoliotaken uit te werken;
Intrinsiek gemotiveerd om deel te nemen;
Voor aanvang van de cursus bijwonen van de oriëntatiebijeenkomst.
Ervaringen van deelnemers
Het traject wordt door nagenoeg alle deelnemers positief beoordeeld. Hieronder enkele reacties:
Ik heb veel handvatten gekregen om bewuster te begeleiden. Prima cursus.
De cursus was een openbaring voor mij. Begeleiden van collega’s is een echt vak!
De training heeft mij doen inzien dat er een structuur zit in het begeleiden van de leraren.
Een leerzame cursus met leuke medecursisten en uitstekende trainers. Een aanrader!
Ik heb het belang ingezien van een actievere rol van studenten in begeleidingsgesprekken.
De mooiste beloning kreeg ik na de cursus: mijn stagiair zei dat ik haar tijdens de gesprekken aan
het denken zette en haar het gevoel gaf dat ik echt betrokken was.
De cursus was een eyeopener. Je eigen handelen als begeleider ligt onder een vergrootglas.
De technieken werken niet alleen bij stagiaires, maar ook bij leerlingen, ouders en bij mij thuis!
Ik vond het een ontzettend leerzame cursus. Je bent ontzettend veel met de praktijk bezig.
3
Cursusdata 2023-2024
Nov/dec Nov/dec Feb/maart Feb/maart
Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4
Data Maandag Donderdag Data Maandag Donderdag
Oriëntatiebijeenkomst
Maandag 2 oktober 2023
16-17 uur Online
Oriëntatiebijeenkomst
Donderdag 11 januari 2024
16-17 uur Online
06-11 13.30-20.30 u 09-11 09.00-16.30 u 29-01 09.00-16.30 u 01-02 13.30-20.30 u
13-11 14.30-17.30 u 16-11 14.30-17.30 u 05-02 14.30-17.30 u 08-02 14.30-17.30 u
20-11 14.30-17.30 u 23-11 14.30-17.30 u 19-02 14.30-17.30 u 22-02 14.30-17.30 u
27-11 14.30-17.30 u 30-11 14.30-17.30 u 26-02 14.30-17.30 u 29-02 14.30-17.30 u
11-12 14.30-17.30 u 14-12 14.30-17.30 u 11-03 14.30-17.30 u 14-03 14.30-17.30 u
18-12 14.30-17.30 u 21-12 14.30-17.30 u 18-03 14.30-17.30 u 21-03 14.30-17.30 u
Locatie
FLOS
Deelnemersaantal en aanmelding
Het minimaal aantal deelnemers per cursusgroep is 12 en het maximum 15;
Afmelding voor de training dient uiterlijk 2 weken voor aanvang van de training via mail aan
praktijkgerichtcoachenflos@fontys.nl te worden doorgegeven. Na deze datum worden de kosten
van de training in rekening gebracht.
Voorafgaand aan het traject is er een online oriëntatiebijeenkomst voor (potentiële) deelnemers
van groepen 1 en 2 op maandag 2 oktober 2022 van 16 tot 17 uur,
Voor groepen 3 en 4 is dit online op donderdag 11 januari 2023 van 16 tot 17 uur.
Aanmelden en vragen: per e-mail bij Anne Beelen en Marga Kemp
(praktijkgerichtcoachenflos@fontys.nl )