Autonomie, competentie en verbinding in de praktijk

Doelstelling

Aan het einde van deze themasessie:  

• weet je wat de zelfdeterminatietheorie inhoudt;  
• heb je concrete handvatten om de motivatie van leerlingen en studenten te vergroten;  
• heb je een eigen leeractiviteit (her)ontworpen die je “morgen” in de klas kunt gebruiken;  

Inhoud

Als het gaat over het motiveren van mensen valt vaak al snel de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan, gebaseerd op de psychologische behoeftes autonomie, competentie en verbondenheid. Deze themasessie gaat in op leraarondersteunend gedrag op die drie aspecten. We maken het heel praktisch, zodat je het echt in kunt zetten in je eigen onderwijs. We gaan de drie psychologische behoeften af en kijken vooral naar de leraarondersteunende activiteiten: wat kun jij doen om meer recht te doen aan deze behoeften? En, hoe bepaal je welke activiteiten nodig zijn? 

We gaan praktisch aan de slag met een (her)ontwerp van een activiteit die jij direct in kunt zetten. Heb je een topic waar je wel eens struikelt over het gebrek aan motivatie van jouw leerlingen of studenten? Breng dat dan vooral in.

Zelfdeterminatietheorie

De zelfdeterminatietheorie (of Self Determination Theory in het Engels) van Richard Ryan en Edward Deci is een van de meest gebruikte theorieën over motivatie. Zij maakt om te beginnen onderscheid tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie, maar verdeelt die laatste ook weer in een aantal niveaus. Volgens Ryan en Deci moeten de drie basisbehoeftes autonomie, competentie en sociale verbondenheid vervuld zijn om intrinsieke motivatie te realiseren. Als docent heb je verschillende instrumenten om leerlingen autonomie te bieden, om bij te dragen aan een gevoel van competentie en om zorg te dragen voor sociale verbondenheid.  

Steeds actueler is echter de vraag: leidt een hogere motivatie tot betere leerresultaten of werkt het andersom: betere leerresultaten leiden tot gemotiveerdere leerlingen? Recent onderzoek naar verschillende leerstrategieën laat zien dat je leerlingen heel goed kunt leren hoe ze het beste kunnen leren. Dat leidt vanzelfsprekend tot betere leerresultaten en dus ook tot een hogere motivatie.